Avrupa Birliği’nden Macaristan’a fon yaptırımı
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Sözcüsü Anna-Kaisa Itkonen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, AB Konseyi’nin Uyum Politikası kapsamında Macaristan’a 2022’de taahhüt ettiği fonlardan bir kısmını askıya aldığını bildirdi.
Itkonen, “2022 için askıya alınan taahhütlerin ilk dilimi 1,04 milyar avro tutarında olup 2024 sonunda sona erdi.” dedi.
Budapeşte-Brüksel gerginliği
Macaristan’ın AB ile ayrışmasının temelleri, Birliğin en uzun süre başbakanlık yapan lideri olma sıfatını taşıyan Orban’ın 2010’da göreve gelmesiyle atıldı.
Orban’ın, muhafazakar görüşleri, milli egemenliğin üzerinde durması, Macar kültürünü ön planda tutan yönetim anlayışı ve AB hukukunun üye ülkelerinkine üstünlüğü konularındaki eleştirileri ayrılığa yol açtı.
AB, 2018’de Macaristan’a karşı AB Konseyindeki oy hakkının elinden alınmasını öngören ve “nükleer seçenek” olarak adlandırılan 7. maddenin uygulanmasıyla ilgili süreç başlattı.
Ne olmuştu?
AB’nin Macaristan’a yönelik yolsuzluk, basın özgürlüğü ve çoğulculuk, cinsiyet eşitliği, mülteci hakları gibi konulardaki eleştirileri giderek sertleşti.
Aynı dönemde Budapeşte, AB fonlarından yararlanmasının hukukun üstünlüğü ilkesine bağlanması anlamına gelen “koşulluluk mekanizması”nın devreye sokulması ihtimaline karşı, önemli konularda sıklıkla veto yetkisine başvurmaya başladı, AB’nin bütçesini ve Kovid-19 salgınının ekonomik sonuçlarına karşı hazırlanan kurtarma programını engelledi.
AB Komisyonu, Macaristan’a, basın özgürlüğünün ihlali, cinsiyet ayrımcılığı, AB’nin iltica hukukunun ihlali gerekçesiyle AB Adalet Divanı’nda davalar açtı.
2022’de AP, Macaristan’ın yönetim şeklini “seçimli otokrasi” olarak tanımlayarak, ülkenin, AB’nin değerlerini tehdit ettiğine ve “artık demokratik olarak yönetilmediğine” karar verdi.
Aynı yıl AB fonlarının kötüye kullanılmasına ilişkin uzun süredir devam eden endişeler nedeniyle Budapeşte yönetimine karşı bütçeden pay verilmesi “koşulluluk mekanizması”yla şarta bağlandı.
Halen devam eden prosedür gereği Budapeşte’ye, 2024 sonuna kadar reformlar yapması gerektiği, aksi takdirde fonlardan kesinti yapılacağı bildirilmişti.
